Klasik Türk Edebiyatında Mizahın Farklı Bir Yönü: Şairin Kendini Alaya Alması

Bir kişinin, kurumun veya toplumun olumsuz ve gülünç yanlarını nazım nesir olarak eleştirmek kötüleyip alaya almak anlamına gelen hiciv, divan edebiyatında geniş bir yer tutmaktadır. Klasik edebiyatta şairler “methiye” ile başkasını, “fahriye” de kendisini över. Ancak şairlerin kendilerini eleştirmesi alması nadir görülen durumlardandır. kişiyi hicvetmek methiyenin, şairin hicvetmesi fahriyenin zıttı görülebilir. Divan daha çok hezliyat, mizah hiciv muhtevalı şiirler yazan bazı aldıkları görülür. Şairler şişmanlık, köselik, yaşlılık, dişlerinin uzuvlarının olmaması gibi fiziksel kusurlarının yanı sıra şiirlerinin düzensiz, manasız, tatsız tuzsuz maskara olması hususlarda alabilirler. Bunu yaparken mizahın özelliği olan kaba argo sözler sarf etmekten kaçınmazlar. Bu çalışmada yönü öne çıkan şiirlerinden hareketle, kendi kusurları şairlik yetenekleriyle alay etmeleri ele alınmıştır.